Açıklama

Her yazarın kendi yordamı var ve yazmak isteyen herkes bu yordamı kendisi oluşturur. Başka yazarların deneyimleri bu süreçte her zaman “doğruyu” işaret etmez. Ama her deneyim yanılgılarıyla da birlikte anlamlıdır.

Bu anlayıştan hareketle oluşturduğumuz atölyemizde sizleri de yol, yordam üzerine düşünmek, tartışmak, sorular üretmek üzere aramıza bekliyoruz.

1. Hafta: Yazarın okuma koltuğu: Bir romancı için eleştirel okurluğun önemi

İyi yazma meselesine gelmeden önce; iyi okur muyuz? İyi okurluğun kıstasları nelerdir, bunu tartışacağız.

Romancının okuma listesinin olmazsa olmazları. Kuramın önemi. Klasikler niçin okunmalı? Çağdaşı yazarları okumanın gerekleri? Dünya edebiyatını takip etmek… Yazarlık üzerine kitaplar… Yazarların günlükleri, denemeleri ve biyografileri… Ve tüm bunların romancının yolu ve yordamını oluşturmada nasıl bir rol oynadığı.

İlk hafta katılımcılara bir okuma listesi dağıtılacaktır. Atölye sürecinde bu listeden iki kitabı seçip okumaları beklenecektir. Okunan kitaplar üzerine birer kısa yazı yazmaları istenecektir. Ayrıca öykü yazan katılımcılara ödev verilecek ve her hafta bir katılımcının öyküsü sınıfta değerlendirilecektir, diğer katılımcıların öyküleri ise mail yoluyla değerlendirilecektir.

2. Hafta: Yola çıkarken: Romancının perspektifi

Roman yazarının yola çıkarken yanıtlarını araması gereken bazı sorular olur, olmalıdır da. Bu sorulara verdiği yanıtlar, zaman zaman değişse bile, roman yazma eyleminden vazgeçmediği sürece hep cebinde taşıdığı çakıl taşları olacak. Ormanda kaybolmamak için geçtiği yolları bunlarla işaretlemesi mümkün. Bu buluşmamızda o soruları tartışacağız.

İşte onlardan bazıları:

Neden yazıyorum?
Bir derdim, bir meselem var mı?
Başkalarının ne düşüneceği benim için önemli mi?
Yazarken kendimden bile sakladığım kimi gerçeklerle karşılaşmaya hazır mıyım?
Benim için çok okunmak, çok satmak ve çok tanınmak önemli mi?
Sanatçının topluma karşı politik ya da sosyal sorumlulukları olduğunu düşünüyor muyum?
Yazmak kutsanacak bir yetenek midir?

Atölye öncesinde katılımcıların “Neden yazıyorum?” sorusu üzerine bir yazı yazmalarını istiyoruz.

3. Hafta: Başlangıç noktası: Konu/tema seçimi

Bu hafta katılımcılarla birlikte bir öykü kurmaya başlamadan önce yazarın zihninde oluşan fikirler üzerinden bir tartışma yürüteceğiz. Bazı sorular:

Yazar temasını nasıl belirler? Konu seçiminde yazarın beslendiği kaynaklar neler olabilir? Yazarın temasını seçme yöntemi yazarın ve metnin poetikasına nasıl bir etkide bulunur?

Atölye öncesinde katılımcıların yeni bir öykü teması üzerine düşünmeleri ve bu düşüncelerini yazıya dökmeleri, nasıl bir tema belirledikleri, neden o konuyu seçtikleri, bu seçim sürecinde neler düşündükleri üzerine bir yazı yazmaları beklenmektedir.

4. Hafta: İlk adımlar: Uydurmaya başlıyoruz

Hikâyenin ve karakterlerin oluşum süreci üzerine soruları tartışacağız. Onlardan bazıları:

Yazar temasını belirledikten sonra, bunu ne tür bir hikâye etrafında anlatacağına nasıl karar verir? Hikâyenin doğum sürecinde yazar ne tür kaynaklardan beslenir? Hangi soruların yanıtlarını arar?

Hikâyenin ortaya çıkışıyla birlikte karakterler de oluşmaya başlayacağına göre, bu karakterlerin inşasında nasıl bir yol izler yazar?

Olay örgüsü metni okuduğumuz haliyle ve tüm ayrıntılarıyla daha en başından belirlenmeli midir? Metnin başına otururken yazar neyi, ne kadar bilir?

Atölye öncesinde katılımcıların bir hikâye taslağı çıkartmaları ve olay örgüsünü bir sinopsis halinde kağıda dökmeleri beklenmektedir.

5. Hafta: Hikâyemi kim anlatacak? Nasıl anlatacak?

Ne anlatacağını, bunu hangi hikâye üzerinden anlatacağını keşfeden ve artık karakterlerini de tanıyan yazarın önündeki soru: Bunu nasıl anlatacağım?

Anlatıcı seçimi bu sorunun ilk adımı. Hikâyeyi kim anlatacak? Farklı anlatıcı türleri üzerine konuşacağız. Bazı metinlerden örneklerle ilerleyecek olan atölyemizde o metinler için o anlatıcı sesin neden seçilmiş olabileceği üzerine konuşacağız.

Olay örgüsü iskeletinin çıkarılması, anlatıcının seçimiyle birlikte olayların ve hikâyenin ne kadarının, nasıl bir dille aktarılacağına karar verme süreçleri üzerine konuşacağız. Kararların arkasındaki gerekçeler üzerine düşüneceğiz.

Bazı örnekler üzerinden yazarların farklı anlatım teknikleri üzerine konuşacağız.

Atölye sonrasında katılımcıların bir öykü ya da romanı (atölyede seçip verilecek) bu yönden gözden geçirmeleri; “anlatıcı kim, yazar bunu neden seçmiş olabilir, bu anlatıcı ses nasıl konuşuyor?” sorularını da değerlendiren bir yazı yazmaları beklenecektir.

Aynı zamanda kendi yazmayı düşündükleri metnin anlatıcısı konusunda bu atölye sonrası bir karar varmaları, bu kararın gerekçesini açıklayan kısa bir yazı yazmaları beklenecektir.

6. Hafta: Karakterin inşası ve inandırıcı olmak

“Gerçekçilik” kavramını tartıştıktan sonra metnin kendi evreni içerisindeki gerçekliğin inşasını, karakterlerin tutarlılığını, olaylar arasındaki neden sonuç ilişkilerinin sağlam kurulmasının önemini vb. tartışacağız…

Yazarın “sözünü” söylemek isterken kullandığı araçlar… Düşülen kimi hatalar… Karakterlerin inandırıcılığının önemi ve söz ile karakter arasındaki ilişki de bu başlıklar arasında.

Yavaş yavaş yazacağımız metni zihnimizde kurmaya başlıyoruz. Karakterlerimiz üzerine düşünmemiz gerekiyor. O yüzden bu atölyenin ardından katılımcıların kendi metinlerindeki karakterler üzerine düşünmeleri, hikayede bahsi geçsin ya da geçmesin karakterlerin geçmişleri ve birbirleriyle ilişkileri üzerine çağrışımsal serbest bir yazı yazmaları beklenmektedir.